Unix ve Linux tabanlı sunucu ya da pc ler’ de bir çok komut , önemli unix dosyaları ya da bazı daemon lar (arka planda çalışan programlar) kendi kullanım kılavuzu ile birlikte gelmektedir , ev kullanıcıları genelde bir komut hakkında bilgiyi internetten almaya ya da bulmaya çalışırken internet olmayan bir ortamda bunu çözmek için uğraşan bir linux sunucu yöneticisi hayal ettiğimizde bunun yararını net olarak anlayabiliriz , man page ler ya da uzun adıyla manual page(s) ler işte bu durumda imdadımıza koşarlar , ayrıca daha önemli bir husus olarak belirtmek gerekirse internette her bulduğumuz bilgiye ne kadar güvenebiliriz , oysa bir man page; bize net , güvenilir ve doğru bilgiyi hemen vermektedir , şimdi kısaca bir giriş yapalım ve işlerken man ile bağlantılı whatis , whereis ve mandb gibi komutlarında üzerinden geçelim.
man $command (man komut)
Örnek kullanım : man wget
Komut girildikten sonra açılan manuel page te aşağı ok tuşu ile tamamını okuyabilir ve ya man page den çıkmak için q tuşunu kullanabilirsiniz.
man $configfile (man config dosyası)
Örnek kullanım : man sysctl.conf
Yukarıda belirttiğimiz üzere sadece komutların değil önemli dosyaların da kullanım klavuzu bulunmaktadır.
man $daemon (man daemon)
Örnek kullanım : man syslogd
Peki , buraya kadar biraz fikir sahibi olduğumuzu varsayıyorum , peki komutu tam hatırlayadığımız bir durumda bu komutun man page’i olup olmadığını nasıl sorgulayabiliriz , onu da aşağıdaki şekilde yapıyoruz.
man -k apropos (man -k komutun içinde geçen harf ya da kelime öğesi)
Örnek kullanım : man -k wge (burada wget I arayacaktık ancak bir harf eksik yazarak tamamını bulmak istedik)
Örnek çıktı :
[email protected]:~$ man -k wge
wget (1) – The non-interactive network downloader.
iwgetid (8) – Report ESSID, NWID or AP/Cell Address of wireless network
smbget (1) – wget-like utility for download files over SMB
Peki whatis , whereis ve mandb gibi komutların man ile ilişkisinden bahsetmiştim , şimdi bunları kısaca ele alalım.
whatis command (whatis komut)
Bu komut bir manuel page i tamamıyla açmak yerine o komut hakkında manuel page inde bulunan bilgiler arasından sadece description dediğimiz bölümü ekrana basar ve komutun fonksiyonları arasında boğulmadan hakkında kısaca bilgi sahibi olabiliriz.
Örnek kullanım : whatis route
Örnek çıktı :
[email protected]:~$ whatis route
route (8) – show / manipulate the IP routing table
whereis command (whereis komut)
Bu komut ile bir binary dosyasının , bir kaynağın ya da manual page in dosya yolunu alabiliriz.
Örnek kullanım : whereis route
[email protected]:~$ whereis route
route: /sbin/route /usr/share/man/man8/route.8.gz
Bu da şu anlama gelebilir yani direk olarak man /usr/share/man/man8/route.8.gz yazarsanız da man route ile aynı işlemi yapmış olursunuz , tabi ilgili komutun diğer fonksiyonları için man sayfasını incelemelisiniz.
Bir de man kategorileri bulunmaktadır , aşağıdaki komut ile kategorileri görebilirsiniz, Örneğin man 2 ifconfig yazdığınızda sonuç alamaz iken man 8 ifconfig yazar iseniz sonucu göreceksiniz. Çünkü ifconfig komutu sistem yönetim komutları arasındadır.
man man
1 Executable programs or shell commands
2 System calls (functions provided by the kernel)
3 Library calls (functions within program libraries)
4 Special files (usually found in /dev)
5 File formats and conventions eg /etc/passwd
6 Games
7 Miscellaneous (including macro packages and conventions), e.g.
man(7), groff(7)
8 System administration commands (usually only for root)
9 Kernel routines [Non standard]
Bir sonraki yazıda görüşmek üzere
Ayhan ARDA
Bir yanıt yazın